Luchtvaart in Transitie - Nieuwsbrief #21

05-03-2025

LiT Nieuwsbrief #21

Welkom bij nieuwsbrief 21 van Luchtvaart in Transitie. LiT is een nieuwe fase ingegaan, met bijna alle projecten beschikt. Ook de nieuwsbrief ontwikkelt mee en zal daarom vaker gevuld zijn met inhoudelijke updates, kennisstukken en mijlpalen. Zo lees je in deze nieuwsbrief de eerste editie van de rubriek 'Partner in de Spotlight', een terugblik op de kick-off van Flying Vision Accelerator, een update over projecten binnen de tijdelijke subsidieregeling en een bijzondere mijlpaal binnen project TePS. Ook staat er een vacature open binnen het Projectbureau. Veel leesplezier!

Projectupdates

TePS: Aeronamic bereikt een mijlpaal in WP 2.4

Naarmate de elektrificatie van de luchtvaartindustrie voortschrijdt, worden hogere spanningen steeds gebruikelijker in vliegtuigen. Denk bijvoorbeeld aan hoogspanningsbatterijen of brandstofcellen die operationele spanningen tot wel 1000Vdc kunnen bereiken. Deze ontwikkeling in voedingsspanningen heeft een grote impact op het project Thermische en Pneumatische Systemen (TePS). Omdat TePS zich richt op thermische en pneumatische systemen voor geavanceerde koeling, zijn motorbesturingen met hoge spanningscapaciteit nodig om de elektrische (turbo)compressoren in de verschillende werkpakketten aan te sturen. WP 2.4 richt zich op de ontwikkeling van technologie voor deze hoogspanningsmotorbesturingen.

Binnen WP 2.4 heeft Aeronamic een belangrijke mijlpaal bereikt in de ontwikkeling van hoogspanningsmotorbesturingstechnologie! Het eerste prototype dat aan de hoogspanningsvereisten voldoet, is gebouwd en succesvol getest.

De technologiedemonstrator is ontwikkeld voor een hogesnelheidscompressortoepassing met een nominale snelheid van 120.000 tpm en een elektrisch vermogen van 15 kW. Hij kan werken met een voedingsspanning tussen 500Vdc en 1100Vdc. De motorbesturing is ontworpen volgens de DO-160G milieustandaard om te garanderen dat de ontwikkelde technologie goed functioneert in de veeleisende luchtvaartomgeving. Er is veel aandacht besteed aan efficiëntie en elektromagnetische compatibiliteit (EMI). De technologiedemonstrator behaalt een efficiëntie van meer dan 98% en voldoet onder andere aan de eisen voor inschakelstroom, bliksembeveiliging en EMI.

Om de technologiedemonstrator te ontwikkelen, heeft Aeronamic het afgelopen jaar gewerkt aan onderwerpen zoals multilevel-omvormertopologieën, modulatietechnieken en EMI-beperkingsstrategieën. Om deze technologie verder te ontwikkelen, werkt Aeronamic samen met de Universiteit Twente aan de volgende generatie hoogspanningsmotorbesturingen voor de luchtvaart.

Het onderzoek aan de Universiteit Twente richt zich sterk op het multidisciplinaire ontwerp van hoogspanningsmotorbesturingen door de onderlinge afhankelijkheden tussen motorbesturingstopologie, EMI-generatie en -beperking, geavanceerde modulatietechnieken en thermisch management te onderzoeken. De resultaten van dit onderzoek zullen leiden tot kleinere en lichtere motorbesturingen met een hogere efficiëntie, die bestand zijn tegen de extreme omstandigheden in de luchtvaart.

Vier projecten tijdelijke subsidieregeling van start!

Binnen de module Ondersteunend Onderzoek van de tijdelijke subsidieregeling LiT zijn vorig jaar vier projecten toegekend:

Argus (onder leiding van Universiteit Twente) richt zich op de ontwikkeling van aanpasbare winglets voor vliegtuigen met ‘morphing surfaces’, gerealiseerd met geavanceerde functionele materialen en een AI-gedreven stuursysteem.
CoolPipe (eveneens onder leiding van Universiteit Twente) onderzoekt het gedrag van tweefase cryogene waterstofstroming voor veilige en efficiënte waterstofaandrijving in vliegtuigen.
Aerofusion (onder leiding van SAM XL) richt zich specifiek op het inductielassen van onderdelen op een gekromde thermoplast huid. Aan het einde van de looptijd van vier jaar levert het team van Aerofusion een demonstrator.
IOHEVA (onder leiding van TU Eindhoven) voert onderzoek uit naar een integrale ontwerpmethodiek voor hybride-elektrische vliegtuig aandrijfsystemen.

De kick-off van Argus staat gepland voor medio maart; de andere projecten zijn inmiddels gestart. Tijdens de eerste bijeenkomsten kwamen direct interessante synergiën met lopende LiT-projecten naar voren. Zo sluit het onderzoek van CoolPipe goed aan bij de projecten Hydrogen Optimization & Testing (HOT), Hydrogen Aircraft Powertrain and Storage Systems (HAPSS) en het geplande project ICEFlight, die zich allemaal richten op vliegen op waterstof. Aerofusion vormt een waardevolle aanvulling op het werk binnen het project Materialen, Productietechnologie en Constructies. En tot slot zijn er duidelijke raakvlakken tussen IOHEVA en de projecten HOT en HAPSS.

Dutch Aviation Systems Analysis Lab (DASAL) van start!

Op maandag 24 februari vond de kick-off Meeting van DASAL plaats in aanwezigheid van het projectbureau en het projectteam overheid.
Projectleider Michel van Eenige gaf een helder overzicht van het project, de opzet en de doelstellingen, en de leiders van ieder van de werkpakketten binnen DASAL kwamen vervolgens aan het woord om die verder toe te lichten.

Een nauw samenspel tussen deze werkpakketten is een voorwaarde voor succes; en de goede interactie en samenwerking tussen TU Delft en NLR waren tijdens deze meeting al te zien.

In de loop van 2025 en 2026 verwacht DASAL al een aantal belangrijke mijlpalen te behalen om de bakens voor het verdere project en de ontwikkeling van modellen en hun onderlinge uitwisseling in de onderzoeksinfrastructuur mogelijk te maken. Een voortvarende start van een enthousiast team!

Vacature: Project Officer Luchtvaart in Transitie (0,6 – 1,0 VTE)

Wil jij een sleutelrol spelen in de verduurzaming van de luchtvaart?

Als Project Officer zorg je ervoor dat innovatieprojecten binnen LiT effectief worden beheerd en succesvol worden uitgevoerd. Je coördineert rapportages, bewaakt risico’s, ondersteunt de financiën en werkt nauw samen met projectleiders, collega’s van het Projectbureau en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Heb je een gedegen ervaring in projectmanagement, affiniteit met de luchtvaart en technologie, en zoek je een uitdagende functie met impact? Stuur je motivatiebrief en cv uiterlijk 31 maart 2025 naar Ron van Manen, ron.vanmanen@lit.aero.

Meer weten? Lees de volledige vacature op onze website. Voor verdere vragen kun je ook contact opnemen met Ron van Manen.

Bekijk vacature

Call for Evidence:

EU Start-up and Scale-up Strategy

De Europese Commissie is bezig met het opstellen van een start- en scale-up Strategy voor research en innovation.

Hiervoor wordt om een call for evidence gevraagd. Ook LiT deelnemers kunnen hierbij hun stem laten horen! Zoals gebruikelijk is bij publieke consultaties van de Europese Commissie, kun je dit zowel als individu doen, als namens een branche organisatie of belanghebbende partij.

Let op: De deadline om feedback in te leveren is 17 maart 2025.

Meer informatie

De kick-off van DASAL op 24 februari

Flying Vision Accelerator has taken off!

Na het verkrijgen van 'clearance for departure' eind 2024, heeft het team van partners de eerste stappen gezet. Behalve het inregelen van praktische zaken zoals de projectadministratie, werden ook meer aansprekende momenten beleefd.

Zo vond op 22 januari de kick-off van het project plaats, met vertegenwoordigers van de initiërende partners TU Delft, Koninklijke NLR, Airbus, KLM Royal Dutch Airlines en Koninklijke Schiphol Group. Het Projectbureau en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat waren eveneens aanwezig bij de bijeenkomst aan de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek van de TU Delft. De gezamenlijke inzet om het project van start te krijgen bleek aanstekelijk. Dit was terug te zien in de kwaliteit van de presentaties en de gedeelde motivatie om resultaten te leveren binnen LiT, voor het (inter)nationale luchtvaart-ecosysteem en feitelijk de maatschappij.

Op 27 januari vond de beschikkingsborrel plaats van niet alleen Flying Vision Accelerator (FVA), maar ook de projecten Dutch Aviation System Analysis Lab (DASAL) en LiT Venture Lab. Hier konden we met de betrokkenen het glas heffen op de start van deze projecten en met een positief gevoel terug kijken op de energie en inzet die de teams geleverd hebben om tot dit punt te komen.

Met een gestaag aan snelheid én hoogte winnende FVA ‘en route’, komt er een einde aan een lange periode waarin FVA stilstond. Het projectteam FVA, de FVA-architecten, WP-leiders en hun teams staan te trappelen om het LiT-netwerk, naast de technische en ecosysteemprojecten, bij te staan met inzichten in de transitie van de luchtvaart.

Op naar cruise-speed en de eerste resultaten!

Victor Rijkaart - Flying Vision Accelerator

De aanwezigen op de kick-off van Flying Vision Accelerator

De kick-off van Flying Vision Accelorator op 22 januari

Partner in de Spotlight - Universiteit Twente

In deze nieuwe rubriek lichten we elke nieuwsbrief één partner uit die betrokken is bij LiT. Zo bieden we jullie een mooi beeld van de betrokkenen en hun rol in de verduurzaming van de luchtvaart. Deze editie: Universiteit Twente

De Universiteit Twente is actief in het Luchtvaart in Transitie-project Thermische en Pneumatische Systemen (TePS). Binnen dit project werkt de Universiteit Twente nauw samen met Aeronamic, dat leiding geeft aan het project, met een focus op elektronica. Onze expertise richt zich op de elektromagnetische compatibiliteit (EMC) van vermogenselektronica.

Wij hanteren een multidisciplinaire benadering waarbij we optimalisatie uitvoeren op basis van de veroorzaakte elektromagnetische verstoring, de gevoeligheid van apparatuur, de warmteontwikkeling en de aansturing van de elektronica. Het ultieme doel is een compacter en lichter totaalpakket dan ooit tevoren, dat essentieel is voor de haalbaarheid van elektrische en waterstofaangedreven commerciële luchtvaart. Dit mag echter niet ten koste gaan van veiligheid en betrouwbaarheid.

Dankzij de samenwerking met Aeronamic kunnen wij onderzoek op lagere Technology Readiness Levels (TRL’s) direct vertalen naar uitvoerbare prototypes en uiteindelijk producten. Dit versterkt de Nederlandse concurrentiepositie in de luchtvaartsector.

De luchtvaart in 2050 en hun rol op dat moment volgens Universiteit Twente

Tegen 2050 zal de luchtvaartsector getransformeerd zijn naar een duurzame variant, waarbij Nederland zijn koppositie in de kenniseconomie behoudt en een centrale hub blijft voor het wereldwijde vliegverkeer. De Universiteit Twente zal hier ook in de toekomst een bijdrage aan leveren, aangezien de ontwikkeling van nieuwe technologieën automatisch nieuwe uitdagingen met zich meebrengt op het gebied van integratie en certificeringsprocessen.

Niek Moonen - Universiteit Twente

Universiteit Twente is niet alleen betrokken bij project TePS. Ze zijn tevens actief binnen de projecten Materialen, Productietechnologie en Constructies (MPC) en Geavanceerde Elektrische Bekabeling.